Freeride

Freeride is een vorm van snowboarden waarbij het gaat om de kick van het afdalen door onverspoord terrein. De freerider gaat buiten de pistes (off-piste) naar beneden, en kiest in alle vrijheid zijn eigen route, snelheid en tricks. De losse sneeuw geeft je (bij genoeg snelheid) drijfvermogen, iets wat voelt alsof je op de poeder zweeft. Hiervoor is droge verse poedersneeuw optimaal, met temperaturen net onder de nul. Dit soort sneeuw kom je niet tegen op de piste waar alles geprepareerd is door piste-bully's. Veel snowboarders gaan daarom bewust buiten de piste om onbevlekte afdalingen te vinden. Niet zelden hiken zij naar een punt van de berg waar zich een onaangetaste poederhelling bevindt.

Off-piste en backcountry

Er zijn verschillende plekken waar je kan freeriden: off-piste en backcountry. Off-piste wordt door de grootste groep mensen gedaan en vindt plaats in de nabijheid van een geprepareerde piste. Hoewel het gevaar voor lawines niet minder groot is, wordt off-piste boarden door veel mensen acceptabel geacht. Backcountry snowboarden is niet direct naast een piste, maar je gebruikt een deel van de berg waar de normale pistes niet komen. Je komt hier niet met een stoeltjeslift, maar bijvoorbeeld met een piste-bully of helikopter. Dit kan onveilige situaties opleveren als je het gebied niet goed genoeg kent: rotsen, grote drops, lawinegevaar, verdwalen. Daarom ga je bij backcountry snowboarden bij voorkeur met een gids de berg op die je meeneemt naar stukken van de berg die veilig genoeg zijn om te rijden. Een gids is altijd gediplomeerd en weet wanneer de condities veilig genoeg zijn om te freeriden. Bovendien weet hij wat hij moet doen in het geval van lawines of andere gevaarlijke situaties. Daarnaast kent een gids de berg, zodat je niet verdwaald raakt of in een gletsjerspleet terecht komt.

Verzekeringen en off-piste ongevallen

De meeste wintersportverzekeringen in Nederland dekken off-piste ongevallen niet. Ze vinden het namelijk onverantwoord als je buiten de gebaande paden gaat snowboarden, en vinden dat je bewust een risico aangaat als je buiten de piste gaat boarden. Hierdoor was er vroeger een onderling advies, dat als je enkele meters buiten de piste een klein ongeval had (een polsbreuk of gebroken vingers bijvoorbeeld) en als je inschatte dat je jezelf zonder gevaar voor verder letsel naar de piste kon verplaatsen, dat dat slimmer zou zijn omdat je ongeval dan door de verzekering wel werd gedekt. In het geval van ernstiger letsel kon je uiteraard het beste blijven liggen en zorgen dat iemand hulp haalt. Nog veel beter dan dit alles is ervoor te zorgen dat je een goede wintersportverzekering hebt afgesloten. Let er goed op dat ongevallen buiten de piste ook gedekt zijn.

Verzekeringsvergelijker Independer.nl vertelt op hun site dat bij ruim de helft van de reisverzekeringen de dekking komt te vervallen wanneer je off-piste gaat skiën of snowboarden. Eén derde geeft wel dekking, maar dat komt vaak met allerlei voorwaarden, bijvoorbeeld dat je alleen verzekerd bent wanneer je onder begeleiding van een gediplomeerde begeleider bent, wanneer er geen lawinewaarschuwingen zijn afgegeven, dat je enkel verzekerd bent wanneer het skiën buiten de piste is toegestaan (dit is vrijwel nergens), en soms wordt specifiek de ongevallendekking uitgesloten. Let daar dus goed op, niet elke wintersportverzekering dekt off-piste snowboarden. Bij slechts 15% van de verzekeringen is de dekking off-piste hetzelfde als op de piste. Laat je dus goed informeren en neem die paar extra euro's voor lief. Een verzekering die altijd aan te raden is, is de wintersportverzekering van de Nederlandse Ski Vereniging, deze is van oudsher geschikt voor off-piste avonturen en meer.

Do's en don'ts

Eerst de don'ts:

• Don't: Ga niet in de backcountry freeriden zonder goed lawinemateriaal of zonder ermee geoefend te hebben. Zorg ervoor dat je een pieper, schep en sonde hebt, en dat je van tevoren hebt geoefend met je pieper voordat je de berg op gaat. Neem een cursus bij het Snow Safety Center of ga eens op een rustig moment je gear testen met anderen. Je wil niet pas je lawinepieper leren kennen op het moment dat iemand onder een lawine is gekomen.
• Don't: Voorkom dat je gaat freeriden zonder voorraad. Doe genoeg voedsel, water en zonnebrand in je backpack. De backcountry is onvoorspelbaar, en het laatste wat je wil is dat je lichaam gaat tegenwerken.
• Don't: Ga niet de backcountry in met slechts één laag aan kleding. Neem altijd meerdere laagjes mee zodat je je kan aanpassen aan de omstandigheden op de berg: als de zon flink schijnt of als je moet hiken kan je het erg warm krijgen, als het zonnetje verdwijnt kan het snel afkoelen. Met meerdere laagjes kleding kun je je goed aanpassen.
• Don't: Ga niet freeriden in onbekend terrein. Ga niet zomaar andermans sporen volgen, dat ziet er altijd aantrekkelijk uit, maar voor hetzelfde geld is die persoon ook een beginner die een flink stuk heeft moeten terug hiken. Boek liever een lokale gids die de berg goed kent, die het lawinebericht van die dag heeft bekeken en die opgeleid is om groepjes boarders mee te nemen naar mooie freeride runs.
• Don't: Ga nooit freeriden in je eentje. Ga altijd met een groepje zodat je elkaar in de gaten kunt houden, je elkaar kunt helpen bij een ongeval of een lawine, en er iemand hulp kan gaan halen als er wat mis is.

Wat is handig om wél te doen?

• Do: Pas je materiaal aan. Is er poeder gevallen? Verander je stance door je bindingen meer richting je tail te zetten (meer setback) en overweeg om iets minder duck te staan. Switch rijden in de diepe poeder is niet gebruikelijk, dus je kunt best je achterste binding ook wat meer richting de 0 graden zetten. Ook kun je je bindingen aanpassen: wat minder forward lean helpt je om iets makkelijker rechtop te staan met je achterste voet en je krijgt minder snel kramp in je kuiten. Of: Huur een freeridesnowboard voor een dag.
• Do: Als je net een deel van een run hebt gedaan, kun je elkaar niet altijd goed verstaan. Spreek van tevoren wat gebaren of signalen af met elkaar. Een bekend voorbeeld is dat je met je armen een X maakt boven je hoofd, dat geeft aan dat er gevaar is en/of dat je niet moet indroppen. Als je met je armen een O maakt boven je hoofd, betekent dat dat de kust veilig is en de persoon naar wie je gebaart veilig naar beneden kan gaan. De persoon die klaar staat om in te droppen kan het O-gebaar ook laten zien als indicatie dat diegene gaat starten. Deze signalen zijn ook handig in het park, wanneer je een run wil gaan filmen.
• Do: Zorg ervoor dat je telefoon volledig opgeladen is voordat je gaat en overweeg een powerbank in je rugzak te stoppen. Er is weleens een groep van 8 snowboarders verdwaald geraakt in de mist aan het einde van de dag, en minder dan de helft hadden nog genoeg batterij over in hun telefoon of hadden geen bereik. Extra tip: Sla aan het begin van je wintersport de lokale noodnummers op in je telefoon.

Groepsdynamiek

Freeriden doe je altijd in een groep, maar wat doe je als er grote verschillen zijn in wat mensen technisch of conditioneel aan kunnen? Wat doe je als iemand niet meer durft, of inschat dat diegene niet mee wil of kan? Vooral bij spontane off-piste avonturen zijn dit vragen die ineens relevant worden. Hier wat algemene tips.

• Je eigen inschatting is leidend. Wil of kan je niet mee op een bepaalde afdaling, en voel je het op tijd aan? Kies er dan voor om op de piste te blijven en lekker je eigen pad te kiezen terwijl de rest van de groep buiten de piste gaat. Groepsdruk zou nooit leidend moeten zijn voor beslissingen over veiligheid. Spreek met elkaar af waar en wanneer je elkaar weer ziet.
• Zijn er te grote verschillen in een groep? Het is voor snelle en ervaren boarders niet leuk om lang te moeten wachten op langzamere boarders, en voor langzamere boarders is het niet fijn om continu te moeten haasten om de snellere boarders bij te kunnen benen. "No friends on a powder day!" is een bekende uitspraak, maar blijf rekening houden met elkaar, zelfs als de poedersneeuw lonkt. Laat nooit iemand alleen freeriden.
• Zijn mensen nog niet zo bedreven in het freeriden, of vallen ze veel? Wissel onderling af wie er als laatste gaat, zodat er altijd een ervaren snowboarder als laatste van de groep de afdaling doet. Op die manier zorg je ervoor dat als de minder ervaren mensen halverwege vallen of in de problemen komen, er altijd een ervaren iemand is die hen in de gaten houdt en hulp kan bieden. Een buddy-systeem kan ook: een gevorderde en een beginner zijn buddies en checken of het goed gaat met elkaar.
• Ga van zichtpunt naar zichtpunt. Bepaal met z'n allen waar je ongeveer heen gaat boarden en spreek af (mits veilig en verantwoord) dat je daar weer verder kijkt.
• Als de verschillen erg groot zijn en de groep groot genoeg is, besluit dan om te splitsen. Kijk of er een makkelijkere route is, of eentje die niet al te ver van de piste af gaat.